Evrimi Anlamak kapsamlı ve anlaşılır evrim rehberiniz!

Evrim101:Kökendeş ve görevdeş yapılar

Git ve: kullan, ara
Evrim 101 İçindekiler << önceki | sonraki >>

Kökendeş ve görevdeş yapılar

Soyoluş ağacı evrimsel ilişkilerle ilgili bir hipotez olduğundan, bu ağacı oluştururken ortak atayı tanımlayan güvenilir karakterler kullanmak isteriz. Bu amaçla kökendeş karakterleri kullanıyoruz. Kökendeş karakterler farklı canlılarda birbirine benzer çünkü onlara bu karakteri aktaran ortak ata da karakterin bir benzerine sahiptir. Kökendeş karaktere bir örnek dörtayaklılarda bulunan dört üyedir. Kuşların, yarasaların, farelerin ve timsahların tamamının dört üyesi vardır. Köpekbalıkları ve kemikli balıkların ise yoktur. Bu dört üye, dörtayaklıların ortak atasında evrilmiş ve onların torunlarına bu özellik aktarılmıştır. Yani dört üyenin varlığı bir kökendeşliktir.

Evrim101 09 1.gif

Bununla birlikte, tüm karakterler kökendeş değildir. Örneğin fareler ve timsahların kanatları yokken hem kuşların hem de yarasaların kanatları vardır. Peki bu durum, kuşlar ve yarasaların, fareler ve timsahlara göre birbirleriyle daha yakın akraba olduğunu mu gösterir? Hayır. Kuşların ve yarasaların kanatlarını daha yakından incelediğimizde, görürüz ki bu organların aralarında önemli bazı temel farklılıklar var.

Evrim101 09 2.gif

Yarasa kanadı, kol ve parmak kemikleri arasına gerilmiş bir deriden meydana gelir. Kuş kanadı ise, kol boyunca yanyana dizilmiş tüylerden oluşmuştur. Bu yapılar temelde farklıdır. Bu farklılık da, yarasa ve kuşun, kanatları olan ortak bir atadan gelmediğine işaret etmektedir. Aşağıda, pek çok diğer karakterin de göz önünde bulundurulmasıyla hazırlanmış olan soyoluş bu fikri örneklendiriyor.

Evrim101 09 3.gif

Kuş ve yarasa kanatları görevdeştir - yani farklı evrimsel kökenlere sahip olmalarına karşın, aynı işlevi gördükleri için görünüş olarak birbirine benzemektedir. Görevdeşlik yakınsayan evrimin bir sonucudur.

Buradaki ilginç bir nokta şu: kuş ve yarasa kanatları, uçmayı sağlamaları açısından görevdeş olsalar da, ön kol olmaları açısından kökendeşler. Kuşlar ve yarasalar kanatlarını, kanadı olan ortak bir atadan almamışlardır. Fakat aynı zamanda ikisi de kanatlarını oluşturan ön üyelerini (kollarını), ön üyeleri olan ortak bir atadan almışlardır.




Önceki
Evrim ağacı oluşturmak


Daha fazlasını keşfet!
Kökendeşliği tanımlamada kullanılan kıstaslar ve soyoluşların en yalını yeğleme ilkesini kullanarak nasıl oluşturulduğu hakkında daha fazla bilgi edinin.
Sonraki
Sınıflandırma için evrim ağacını kullanmak

yazdırılabilir görünüm