F3: Kambriyen 20 Y garip karides

Yanlış bir kimlik saptama olayını çözmek: Garip Karides

Bu yanlış kimlik saptama olayında, fosilleri aynı Kambriyen kayaları içinde keşfedilmiş üç ana şüpheli bulunuyor:

Şüpheli #1: Garip Karides

Kafası olmayan bir karidese benzeyen bu fosil'ın adı Anomalocaris'di (Anomalo: garip, caris: karides).

Şüpheli #2: Frizbi Deniz Anası

Ortasında delik bulunan bir frizbiye benzeyen bu fosilin, sıradışı bir deniz anasının kalıntısı olduğu düşünülüyordu.

Şüpheli #3: Ezilmiş Sünger

Bu yuvarlak ve ne olduğu belirsiz fosilin, ezilmiş bir deniz hıyarı veya ezilmiş bir deniz süngeri olduğu düşünülüyordu.

Gizemi çözmek

İpucu #1: Garip Karides, nam-ı diğer...?

1970'lerde, araştırmacılar Garip Karides'i tekrar incelediklerinde fark ettiler ki:

• Bu canlının hiçbir fosilinde sindirim sistemi yoktu.
• Bu canlının hiçbir fosilinde eklemli bacaklar yoktu.

Bu gözlemlere dayanarak, paleontologlar radikal bir şekilde hipotezlerini yeniden gözden geçirdiler: belki de Anomalocaris, büyükçe bir kütükbacaklıya ait tek bir bacaktı.

İpucu #2: Resmin Parçaları Ortaya Çıkıyor

Paleontologlar, daha fazla sayıda kaya incelediklerinde, (önceden karides, deniz anası veya sünger olduğunu düşündükleri) bu tarz fosillerle karşılaşmaya devam ettiler. İyice garip olan, genelde fosillerin aynı şekilde yerleşmiş olduklarıydı: önde iki deniz anası ve arkalarında ezilmiş, yuvarlak bir kütle.

Parçaları birleştirmek

Ve en sonunda, paleontologlar bu verilere bakarak; karides, deniz anası ve süngerin tek ve de garip bir hayvana ait olduğu sonucuna vardılar! Bu yaratık — üzerine yapışan Anomalocaris ismi ile —yumuşak bir vücuda (yani “sünger”e) ve yüzmeye yarayan yan yüzgeçlere sahipti. Bu canlının ürkütücü çenesi ise, bir çember oluşturacak şekilde sıralanmış bir seri sert tabakadan (yani “deniz anası”ndan) oluşuyordu ve avlarını, büyük ve iğneli ağız uzantılarıyla (yani “karides”le) yakalıyordu. Bu canlıların, yani Anomalocaris'lerin, büyük ihtimalle Kambriyen sonlarına doğru türleri tükenmişti.

Böğ, iğrenç! Paleontologlar, Anomalocaris'lere ait olabilecek kadar büyük ve de 500 milyon yıllık bir dışkı (yani koprolit) keşfettiler. Anomalocaris 'lerin beslenme alışkanlıklarına ışık tutan bu koprolitlerin içinde, küçük hayvanlara ait sindirilmemiş kabuklar ve dış iskelet parçaları bulundu.

Ana Sayfa

Gezintinin sonu Kapatmak için tıklayınız

Anomalocaris fosil fotoğrafı Chip Clark’a ait (Doğa Tarihi Müzesi, Smithsonian Enstitüsü)