Evrimi Anlamak kapsamlı ve anlaşılır evrim rehberiniz!

OZGUN:Dilin Evrimi 02

Git ve: kullan, ara

2-Dil Nasıl Bir Sistemdir?

Dilin evrimini tartışacaksak önce dilin nasıl bir sistem olduğunu anlamalıyız. Nedeni çok açık: Dilin nasıl bir sistem olduğuna dair dilbilim alanındaki tartışmalar bilinmediği takdirde dilin evrimi ile ilgili teorilerin üzerinde durduğu başlıklar bize yabancı gelecektir. Dil sistemini tartışmadan önce bu tartışmaların dilbilim alanında büyük kamplaşmalara neden olduğunu da hemen belirtmeliyim.[7] Ben öncelikle dilbilim alanındaki büyük değişimi, dilin ne olduğu sorusuna verilen yanıtı anlatacağım. Daha sonra ne olduğu hakkında fikir sahibi olduğumuz dilin nasıl evrilmiş olabileceğine dair tezleri paylaşacağım. O zaman şimdi dilbilim açısından dilin nasıl bir sistem olduğuna dair düşüncelerimizi köklü olarak sarsan değişimlerle ilgili kısa bir aktarım...

2.1-Davranışçı Yaklaşım

Noam Chomsky


50’lerden önce dilin nasıl öğrenildiği konusunda en çok kabul gören yaklaşım davranışçı yaklaşımdır. Bu yaklaşıma göre, bütün insan davranışları öğrenilir. Çocuklar dili, diğer bilgileri (matematik bilgisi vs) öğrendikleri gibi öğrenir, çevrelerinden aldıkları girdilere ve söyledikleri sözün sonuçlarına göre ona şekil verirler (edimsel koşullama). Anne ve babanın sözlerini taklit eder, çıkardıkları yanlış seslerin ebeveyn tarafından düzeltilmesi doğru sesleri çıkarmalarını sağlar. Bu yaklaşımda dil, kültürel bir olgu olarak ele alınır ve dillerin farklılığı kültürel farklılığın bir sonucu olarak görünür. Dilin temelde bir iletişim aracı olduğu iddia edilir. Yine bu ekol, insan zihninin doğuştan geldiği haliyle “her şekilde biçimlendirebilir” olduğunu söyler. Ayrıca dilin gelişimi zekânın gelişimine paralel bir süreç olarak ele alınır.[8]

Bu görüş 1957 yılında Syntactic Structures (Sözdizim Yapıları)[9] adlı kitabın basılmasıyla başlayan süreçte radikal eleştirilere tabi tutuldu ve on yılı geçmeyen bir zaman içinde dilbilim tartışmalarının ekseni tamamen değişmiş oldu. Sözkonusu kitabın yazarı Noam Chomsky idi. Chomsky genelde politik görüşleri nedeniyle tanınmaktaysa da dilbilim alanına getirdiği yenilikler de en az o kadar önemlidir.[10]








7) Bu yazıda Doğalcılık ile Davranışçılık arasındaki tartışma eksen olarak alınmıştır. Bu dilbilimi alanında başka paradigmaların olmadığını anlamına gelmiyor. Bu karşıtlığın önemi dilbilimle ilgili her yeni tezin bu iki yaklaşımdan biriyle (lehte ya da aleyhte) bağlantılı olması.

8) Aitchison, J. (1989) The Articulate Mammal. Unwin Hymon. Syf. 6- 8

9) Chomsky, N. (1957) Syntactic Structures. The Hague.

10) Bugüne kadar en çok alıntılanan on kişiden biri olan Noam Chomsky, aynı zamanda bunlar içinde hayatta olan tek kişidir. Diğerleri: Marx, Lenin, Shakespeare, İncil, Aristoteles, Platon, Freud, Hegel ve Cicero.


Önceki
Giriş


Sonraki
Davranışçılığın Eleştirisi

yazdırılabilir görünüm