Türleşmenin nedenleri
Coğrafi yalıtım
Meyve sineği örneğimizde, bazı meyve sineği larvaları bir adaya düşmüştü. Ayrı düşen bu popülasyonların birbirleri ile çiftleşmeleri coğrafi yalıtım yüzünden engellendiği için türleşme başlamıştı. Bilim insanları coğrafi yalıtımın türleşme sürecini başlatan yaygın bir yol olduğunu düşünüyor: Akarsuların yataklarını değiştirmesi, dağların yükselmesi, kıtaların kayması veya canlıların göçü, önceleri sürekli ve bütün olan bir popülasyonun ikiye ya da daha küçük popülasyonlara bölünmesi ile sonuçlanıyor.
İki ya da daha fazla canlı grubunu ayıran etkenin bir nehir gibi fiziksel bir engel olması bile gerekmiyor; iki popülasyonun birbiri ile çiftleşmesini engelleyen şey sadece elverişsiz bir yaşam alanı da olabilir.
Gen akışında azalma
Ne var ki türleşme, gen akışına engel olan belirgin bir engel olmadan da gerçekleşebilir. Bir popülasyonun çok geniş bir coğrafi alana yayıldığı ve çiftleşmenin rasgele olmadığı bir durum düşünün. Bölgenin en batısında bulunan bireylerin, en doğuda bulunan bireylerle çiftleşme olasılığı neredeyse sıfır olur. Böylece gen akışı, tam bir yalıtım olmadığı halde, azalır. Bu durum, türleşme için yeterli bir sebep olabilir de olmayabilir de. Türleşme için büyük olasılıkla, bölgenin iki ucundaki gruplarda farklı seçici baskıların bulunması gerekecektir; bu farklı seçici baskılar, gen sıklıklarını büyük ölçüde değiştirmelidir, öyle ki, uçlardaki gruplar yeniden bir araya gelseler bile birbirleri ile çiftleşemesinler.
Sonuç olarak, coğrafi bir engelin bulunmadığı durumlarda bile, tür içindeki gen akışının azalması türleşmeyi tetikleyebilir.
Çeşitli türleşme biçimlerine ve bitkilerde türleşme konusuna göz atın. |