Evrimi Anlamak kapsamlı ve anlaşılır evrim rehberiniz!

A4:Farklı ölçeklerde evrim:Mikroevrim örnekleri

Git ve: kullan, ara
Evrim 101 İçindekiler << önceki | sonraki >>

Mikroevrim örnekleri

Bilim insanları doğada çok sayıda doğal seçilim durumu gözlemlemişlerdir:

Büyük serçe – küçük serçe

A4-3-le sparrows.jpg

Serçeler Kuzey Amerika’ya ilk defa 1852 yılında getirildi. O günden bu yana kıtadaki serçeler, farklı yerlerde farklı özelliklere sahip olacak şekilde evrildiler. Bugün kuzeydeki serçe popülasyonları, güneydekilere göre yapıca daha büyüktür. Popülasyonlar arasındaki bu ıraksama (farklılaşma), en azından kısmen, doğal seçilimin bir sonucudur. Çünkü küçük vücutlu kuşlar soğuk havalarda büyük kuşlara kıyasla daha çabuk donarlar. Yani kuzey bölgelerinin soğuk iklimi muhtelemen büyük vücutlu kuşları seçmiştir. Haritada da, günümüzde soğuk bölgelerde yaşayan kuşların daha sıcak yörelerdeki kuşlardan daha iri yapılı oldukları görebilirsiniz.


Direnç evriltmek

Bilimsel çalışmalar çok sayıda direnç evrimi örneği belgelemiştir. Böceklerin zararlıkıranlara (böcek ilaçlarına), bitkilerin otkıranlara, hastalık yapan mikroorganizmaların ilaçlara direnç geliştirmesi gibi. Bunların hepsi doğal seçilim yoluyla meydana gelmiş mikroevrim örnekleridir. Antibiyotik direnci örneğinde, eğer bir bakteri soyu nüfusça kalabalıksa, ayrıca nesiller arasındaki süre de kısaysa, yani bakteri hızlı çoğalıyorsa, doğal seçilim elini çabuk tutar. Nüfusun büyüklüğü sayesinde her kuşakta yeni mutasyonlar ve gen kombinasyonları ortaya çıkar. Eğer bu mutasyonlardan biri, bakterinin maruz kaldığı ilaca karşı direnç sağlıyorsa, doğal seçilim de bu mutant gen biçimini tercih edecektir. Birçok bakteri nesli seçilimin süzgecinden geçtikten sonra (ki bunun için gerekli süre insan yaşamının ufak bir kesridir) bakteriler artık savunmamıza uyum sağlamış, onları yok etmeye dönük saldırılarımızdan evrilerek sıyrılmış olacaktır.


A4-3-bacterialgrowth2.jpg


Bu oyun defalarca defalarca sahnelenmiştir. Sadece birkaç örnek verecek olursak:

  • Böcek ilacı DDT’ye direnç evrilten sivrisinekler
  • Zararlıkıranlara direnç evrilten beyazsinekler
  • Belsoğukluğu yapan bakteri soylarının penisiline direnç evriltmesi
  • HIV soylarında virüs ilaçlarına direnç evriltmesi


Önceki
Mikroevrim nedir?


Daha fazlasını keşfet!
Mikroevrim hakkında daha fazlasını öğrenmek için Evrime Giriş’teki bölüme göz atın.
Sonraki
Damlaya damlaya göl olur

yazdırılabilir görünüm